❓سوال: مردمِ زمانِ امام سجاد، چه ویژگی‌هایی داشتند؟
📝 پاسخ: سالِ 63 هجری که مصادف با دوران امامت حضرت زین العابدین است را شاید بتوان شبیهترین برگِ تاریخ به زمان ما دانست.
🎸 مدینه‌ای‌هایِ سالِ 63 هجری پس از پشت کردن به امام حسین، شهر را در تصرفِ خُنیاگران و مطربان و بی‌حجابان در آوردند. جشن‌های مختلط و محافلِ رقص و ساز و آواز برپا میکردند و صدایِ ترانه و موسیقی و آهنگ، از بیوتِ خواص و عوامِ سراسرِ مدینه به گوش می‌رسید.
💃 "جمیله" زنِ آوازه خوان مشهور، در مکه و مدینه موردِ استقبالِ پُر شورِ بزرگان این دو شهر قرار گرفت و اهالیِ مدینه بر درِ خانه‌ها صف می‌کشیدند برای تماشایِ جمیله! وقتی سلامة، محبوب‌ترین زنِ آوازه‌خوانِ مدینه توسطِ یزید بن عبدالملک به بیست‌هزار دینار (60 هزار گرم طلا) خریداری شد، مدینه‌ای‌ها با چشمانی گریان، تا بیرون شهر به دنبالَش دویدند!
👠 عالِمان و عابدان نیز نه تنها غنا و بی بند و باری را ناروا نمی‌شمردند که خودشان هم رونق‌بخشِ این محافل بودند!! "ابنِ عمران" که قاضیِ مدینه بود با شنیدنِ آوازِ یک کنیز از خود بیخود شد، کفش بر گوش آویخت و در حالی که چهار دست و پا راه می رفت، صدای شتر در آوَرد! فسادِ امرا و علما، به طبقه‌ی زیرینِ جامعه نیز سرایت کرده بود و مفاسدِ اخلاقی تبدیل به مطالبه‌ی همگانی شده بود.
❗️برخی فرقه‌هایِ انحرافی نیز نظیرِ مرجئه ایمان و دل پاک را برای سعادت کافی می‌دانستند و تصریح میکردند "زنا" مؤمن را از ایمان و بهشت منع نمی‌کند حتی اگر توبه نکرده باشد! مدینه‌ی زمانِ امام سجاد علاوه بر انحطاط اخلاقی گرفتار انحرافات فکری، شبهات اعتقادی و فرقه‌های ضالّه نیز شده بود. فقرِ مالی را هم که بعلاوه کنیم کاملا طبیعی است که فضل بن شاذان بگوید: "امام سجاد فقط پنج یار داشتند در ابتدای امر".
❓دقیقا نمی‌دانم امام سجاد چه بذری در دلِ مردم کاشتند و از چه شیوه‌ای بهره جُستند که از شوره‌زار مدینه، شاگردان نمونه‌ای چون "ابوخالد" و "یحیی" روئیدند و شاکله‌ی حوزه علمیه ای را ساختند که در زمانِ امام باقر و امام صادق به شکوفایی رسید؟ دست‌یابی به روش هایِ تبلیغیِ امام، مصباح منیری است برای عزیزانی که به تبلیغ دین اشتغال دارند. شهادتِ آن امام همام، فرصتِ مناسبی است برای انس بیشتر با صحیفه سجادیه.
ـــــــــــــــــــــ
✍️ پ.ن: این جمله‌ی زین العباد از سوزناک‌ترین روضه هاست: "در تمام مکه و مدینه حتی بیست نفر هم ما را دوست ندارند".😭😭
📚 منابع: تاریخ الادب العربى/ج2/ص347 ـ الأغانی/ج8/ص225 ـ بحارالأنوار/ج34/ص296
