❓سوال: عدد چهل در اسلام، چه رازی دارد؟ ارتباط آن با اموات چیست؟
ــــــــــــــــــ
📝 پاسخ: قرآن در آیه‌ی پانزدهِ سوره‌ی احقاف از عددِ چهل بعنوانِ عددِ تکامل و بلوغ یا کرده: "إذا بلغ أشُدَّه و بلغ أربعینَ سنةً...". میقاتِ موسای نبی آن‌گاه به اتمام رسید که چهل شبانه روز سپری شد: "فتم میقاتُ ربِّه إربعین لیلة".
➕ در روایاتِ ما آمده که هر کس چهل روز لقمه‌ی حلال بخورد، دلش نورانی میشود. رسول اکرم در چهل سالگی، مبعوث شدند. چهل شبانه روز از حضرت خدیجه جدا شدند و به اعتکاف مشغول شدند تا حضرت زهرا متولد شد.
رسولِ خدا می‌فرماید هرکس چهل روز خود را برای خدا خالص کند، چشمه‌های حکمت از قلب، بر زبانش جاری میشود: "مَن أخلَصَ لِلّهِ أربَعینَ صَباحا ظَهَرَت یَنابیعُ الحِکمَةِ مِن قَلبِهِ عَلى لِسانِهِ". صندوقچه‌ی دل و روح، گنجینه‌ی حکمت‌های الهی است. این صندوق، آن‌گاه باز میشود و بر زبان جاری می‌گردد که چهل روز به طاعتِ خدا و ترکِ معصیت مشغول باشد.
☝️ شیخ عباس قمی [صاحب کتاب مفاتیح الجنان] می‌گوید من این حدیث را امتحان کرده و 40 روز دقت کردم که اصلا گناهی انجام ندهم. 40 روز به پایان رسید و گفتم بروم وادی السلام نجف، فاتحه‌ای بخوانم دیدم نعشی را می‌آورند که فریاد می‌زند که مرا کجا می‌برید؟ در حالی که افراد تشییع کننده فریاد او را نمی‌شنیدند ولی من می‌شنیدم.
✅ بزرگانِ دین مبتنی بر آیات و روایاتِ فوق بر این باورند که چلّه، استعدادهایِ درونی انسان را به فعلیت می‌رساند. به قولِ عامیانه‌اش، چلّه موجبِ شکفته شدنِ استعدادهایِ معنویِ انسان میشود.
👌چهل، عددِ تثبیت است. برای نهادینه سازیِ یک صفتِ خوب یا بد، انجامِ چهل روزه آن باعث میشود عملِ مزبور در وجودِ انسان، تبدیل به عادت و ملکه شود.
🔔 در مسئله عُمر هم عددِ چهل از این جهت مهم است که چهل سالگی زمانِ تثبیتِ شخصیت است. کسی که تا 40 خود را اصلاح کرده باشد یعنی در سراشیبیِ سعادت قرار گرفته. اما کسی که تا 40 جوارح و جوانحِ خود را تربیت نکرده، بعد از 40 کار بر او سخت میشود.
✍️ حتی در مباحثِ تربیتی این را داریم که والدین تا 40 سالگیِ فرزند باید حمایت‌هایِ مراقبتی، تربیتی و هدایتی شان را نسبت به فرزند داشته باشند. پس از چهل اگر سر به راه نشد، دیگر نمی‌توان او را به این راحتی ها، به راهِ هدایت رهنمون کرد.
📣 در موردِ چهلمِ اموات؛ نه تنها چهلم که حتی در مورد سوم و هفتم و سالگردِ متوفی نیز سفارش خاصی از طرف معصومین وارد نشده است. این مراسمات، نوعی تجلیلِ عُرفی از درگذشتگان است که شرع مقدس با آن مخالفتی نکرده. تجلیل از مقام درگذشتگان و انجام خیرات و مبرّات به نیابت از آنان در هر حال و ساعت و روزی مطلوبِ خداست.
⛔️ ادعایِ جدا شدنِ سرِ میت در شبِ چهلم نیز خرافاتی بیش نیست. کم کردنِ تعدادِ فرزندان از عددِ چهل برای تعیینِ روزِ چهلمِ میت نیز یک اقدامِ بی منطق است. فرض کنید یک میت از چهار همسرش، 11 فرزند و مجموعا 44 فرزند دارد! اگر 44 را از چلّه کم کنیم، میشود منفیِ چهار!! یعنی چهار روز قبل از وفاتَش باید برایش مراسم بگیریم؟!
➕ حتی در بینِ اهلبیت هم فقط و فقط در موردِ امام حسین، برگزاریِ مراسم اربعین (چهلم) توصیه شده است و لا غیر.
